Γλώσσα
Η γειτονιά της πόλης σελ. 24
Για το σπίτι έχουμε εξάσκηση στην ανάγνωση το κείμενο του κεφαλαίου. Ορθογραφία την τελευταία πρόταση του κειμένου: "Οι φωνές των παιδιών που παίζουν ξένοιαστα στους δρόμους, μέχρι να σκοτεινιάσει, μέχρι ν’ ακουστεί η φωνή της μητέρας: «Φροσούλα, Αννούλα, ελάτε, τρώμε!.."
Εργασία έχουμε την 4 στη σελίδα 27 του βιβλίου μας.
Έγκλιση
Χρησιμοποιούμε διαφορετικούς τύπους του ρήματος για να δείξουμε αν η πράξη που περιγράφουμε είναι πραγματική/βέβαιη (οριστική) ή επιθυμητή/αβέβαιη (υποτακτική) ή ακόμα αν απαιτούμε την πραγματοποίησή της (προστακτική). Οι διαφορετικοί αυτοί ρηματικοί τύποι λέγονται εγκλίσεις.
Η άρνηση στην οριστική σχηματίζεται με το μόριο δε(ν),
ενώ στην υποτακτική με το μόριο μη(ν).
Προσέχω τον σχηματισμό των εγκλίσεων:
• Όταν περιγράφω κάτι ως πραγματικό/βέβαιο, το τοποθετώ στη χρονική βαθμίδα στην οποία συνέβη/συμβαίνει/θα συμβεί (δηλ. παρόν/παρελθόν/μέλλον). Γι’ αυτό και η οριστική έγκλιση σχηματίζει τύπους στους διάφορους χρόνους (οριστική ενεστώτα, παρατατικού, αορίστου, συνοπτικού μέλλοντα, εξακολουθητικού μέλλοντα, παρακειμένου, υπερσυντελίκου, συντελεσμένου μέλλοντα).
• Όταν περιγράφω κάτι ως επιθυμητό/αβέβαιο ή απαιτώ την πραγματο-
ποίησή του, δεν το τοποθετώ σε χρονική βαθμίδα. Έτσι, η υποτακτική
και η προστακτική είναι άχρονες εγκλίσεις.
– Οι βασικοί και πιο συνηθισμένοι τύποι της υποτακτικής σχηματίζονται με το να + τους τρεις απλούς τύπους ποιού ενεργείας (εξακολουθητικό – επαναλαμβανόμενο, συνοπτικό – στιγμιαίο, συντελεσμένο): π.χ. να γράφω – να γράψω – να έχω γράψει.
Υπάρχουν και άλλοι τύποι υποτακτικής που παράγονται επίσης με το να:
π.χ. να έγραφα – να έγραψα – να είχα γράψει.
– Η προστακτική σχηματίζεται με τον εξακολουθητικό – επαναλαμβα-
νόμενο και με τον συνοπτικό – στιγμιαίο τύπο του ποιού ενεργείας:
π.χ. γράφε – γράψε.
