Γλώσσα
Επανάληψη ενότητας " Η ελιά"
1.
Όταν μια λέξη τελειώνει σε φωνήεν και η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από φωνήεν,
◗ μερικές φορές χάνεται το τελικό φωνήεν της πρώτης λέξης. Τότε λέμε ότι η λέξη παθαίνει έκθλιψη
π.χ. θα αρχίσω ’ θ’ αρχίσω.
◗ μερικές φορές χάνεται
το αρχικό φωνήεν της δεύτερης λέξης.
Τότε λέμε ότι η λέξη παθαίνει αφαίρεση π.χ. τα έφερε ’ τα ’φερε
2. Όταν μια λέξη
τελειώνει σε φωνήεν και η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από σύμφωνο, μερικές φορές
χάνεται το τελικό φωνήεν της πρώτης λέξης. Τότε λέμε ότι η λέξη παθαίνει αποκοπή.
π.χ.
κόψε
το
’ κόψ’ το
◗ Ο σύνδεσμος και, όταν παθαίνει έκθλιψη, γράφεται κι
π.χ. και άλλη ’ κι άλλη
◗ Το επίρρημα μέσα, όταν παθαίνει έκθλιψη, γράφεται ’ μέσ’
π.χ. μέσα από ’ μέσ’ από,
ενώ όταν παθαίνει αποκοπή, γράφεται ’ μες
π.χ. μέσα στο
σπίτι ’
μες στο σπίτι
Όταν λέξεις ή προτάσεις τοποθε-τούνται η μια δίπλα στην
άλλη, χωρίς να υπάρχουν ανάμεσα τους σύνδεσμοι (και,
αλλά κτλ.) αλλά χωρίζονται μεταξύ τους με
κόμμα (,)
λέμε ότι έχουμε ασύνδετο σχήμα.
|
Οι αντωνυμίες που φανερώνουν πως το ίδιο πρόσωπο ενεργεί
(κάνει κάτι) και το ίδιο δέχεται την ενέργεια λέγονται αυτοπαθείς αντωνυμίες:
ο εαυτός μου/σου/του,της,του/
μας/σας/τους.
Παράγραφος είναι ένα κομμάτι του κειμένου που αναπτύσσει μια ιδέα, ένα νόημα. Το νόημα κάθε παρα-γράφου, ενώ συνδέεται με το νόημα των υπόλοιπων παραγράφων του κειμένου, είναι ξεχωριστό.
Γράφονται με κεφαλαίο:
◗ τα κύρια ονόματα:
ονόματα ανθρώπων (Μαρία), ζώων (Αζόρ), τόπων (Λάρισα), ποταμών (Πηνειός), βουνών (Όλυμπος), λιμνών (Πρέσπες), κτλ.
◗ τα ονόματα των
ημερών (Κυριακή), μηνών (Αύγουστος) και εορτών (Πάσχα)
◗ τα εθνικά (Έλληνας,
Κινέζος)
◗
τα ονόματα κτιρίων (Αρχαιολογικό Μουσείο), πλοίων (Αίολος)
|
|
◗ οι τίτλοι
λογοτεχνικών έργων (ο Μάγκας της Πηνελόπης Δέλτα) και έργων τέχνης (η Νίκη της Σαμοθράκης)
οι τιμητικοί τίτλοι
(Αξιότιμε,
Σεβασμιότατε)
Ενώ τα εθνικά ονόματα γράφονται με κεφαλαίο π.χ. ο Μανόλης
είναι Έλληνας,
τα επίθετα που παράγονται από αυτά γράφονται με μικρό π.χ. το ελληνικό λάδι είναι το
καλύτερο.
Περιεκτικά λέμε τα ουσιαστικά που δείχνουν το μέρος όπου υπάρχουν
πολλά όμοια πρόσωπα, ζώα ή πράγματα.
Εξαιρούνται:
Μακεδόνας, Στρυμόνας, κανόνας,
κηδεμόνας
|
Παθητική φωνή
|
||
|
Αόριστος
|
||
|
Οριστική
|
Υποτακτική
|
Προστακτική
|
|
ψήθηκα
|
(να)
ψηθώ
|
-
|
|
ψήθηκες
|
(να)
ψηθείς
|
ψήσου
|
|
ψήθηκε
|
(να)
ψηθεί
|
-
|
|
ψηθήκαμε
|
(να)
ψηθούμε
|
-
|
|
ψηθήκατε
|
(να)
ψηθείτε
|
ψηθείτε
|
|
ψήθηκαν
|
(να)
ψηθούν
|
-
|
Σχηματίζουμε υποκοριστικά με τις καταλήξεις: -άκι, -άκος, -ούλα, -ίτσα, -άκης, -ούλης
|
Ενικός Αριθμός
|
||
|
Ονομ.
|
η
τροφή
|
η
γεύση
|
|
Γεν.
|
της
τροφής
|
της
γεύσης
|
|
Αιτ.
|
την
τροφή
|
τη
γεύση
|
|
Κλητ.
|
τροφή
|
γεύση
|
|
Πληθυντικός Αριθμός
|
||
|
Ονομ.
|
οι
τροφές
|
οι
γεύσεις
|
|
Γεν.
|
των
τροφών
|
των
γεύσεων
|
|
Αιτ.
|
τις
τροφές
|
τις
γεύσεις
|
|
Κλητ.
|
τροφές
|
γεύσεις
|
